Verhaal van Werner Krause

Zeebodem ± 380 miljoen jaar oud uit het Boven – Devoon

In het voorjaar 2019 ging ik met mijn vrouw naar België, de groeve van Lompret in de buurt van Chimay was ons doel. We zochten hier in het Frasniaan. Dat is de onderste lithostratigrafische etage in het Boven-Devoon. Het duurde van ± 382,7  tot 372,2 Ma. Uit deze periode dateren onder andere kalkstenen uit de Eifel en de Ardennen.

Het was prima weer om te zoeken, niet te warm en niet te koud. Al vrij snel vond mijn vrouw een kelk van een crinoïde. Het bleek een ‘Melocrinites hyerogliphes sphericus’ te zijn, dus de verwachtingen werden opgeschroefd. Verderop kwamen we bij de plek waar al eerder goniatieten werden gevonden. Een goniatiet is een kleinere ammonietachtige uit het Devoon en Carboon tijdperk, waarvan de sutuurlijn (groeinaad) nog eenvoudig is omdat de septa minder geplooid is dan bij de bekende ammonieten. De orde van Goniatitida behoort tot de klasse Inktvisachtigen (Cephalopoda) en het phylum Weekdieren (Mollusca).

Vervolgens was het zoeken naar de goede laag, want ze liggen er niet voor het oprapen, er komt behoorlijk wat spierkracht aan te pas. Uiteindelijk zag ik een rond iets uitsteken en jawel, ik had er een te pakken. Later nog een en ook nog wat stukken die er veelbelovend uitzagen.

Thuisgekomen was de vraag, ‘wat nu?’. Laten verstoffen in een lade in de schuur? Nee, ik had eerder goede ervaringen opgedaan met (semi)professionele preparateurs. Ik stuurde deze vondst op richting Duitsland. Er is 28 uur (!) aan gewerkt, meest onder de microscoop.

Deze goniatiet komt uit de Formatie van Matagne, de hogere delen ervan die ontsloten zijn in de ‘Carrière de Lompret’. Binnen enkele jaren komt er een wetenschappelijke publicatie over Lompret uit die ook het verhaal van de goniatieten zal vertellen. Deze vondst is een Manticoceras sp., enkele soorten worden echter nog gereviseerd. De naamgeving in de groep van Manticoceras en Crickites is namelijk hopeloos verouderd. Tevens zijn op de plaat nog enkele kleinere goniatieten te vinden, mogelijk juveniele dan wel andere soorten. Ook zien we brachiopoden en een op een staafje lijkend Bactritides sp. Dat is een kleine orde van min of meer rechte koppotigen die voor het eerst verscheen tijdens de Emsiaanse fase van het Devoon.

Nu ligt er een prachtig stuk Devonische zeebodem van 32 cm x 14 cm ofwel een traktatie voor mijn netvliezen te pronken in mijn vitrinekast.